Tuần Châu là một phường đảo thuộc thành phố Hạ Long, Quảng Ninh, Việt Nam. Đây là một hòn đảo có dân cư sinh sống lâu đời nằm trên vịnh Hạ Long nhưng chỉ cách đất liền 2 km. Trước đây đảo là khu nghỉ mát của cán bộ Nhà nước cao cấp nay trở thành một khu thăm quan nghỉ dưỡng sang trọng và hiện đại.

Tuần Châu là một phường đảo thuộc thành phố Hạ Long, Quảng Ninh, Việt Nam. Đây là một hòn đảo có dân cư sinh sống lâu đời nằm trên vịnh Hạ Long nhưng chỉ cách đất liền 2 km. Trước đây đảo là khu nghỉ mát của cán bộ Nhà nước cao cấp nay trở thành một khu nghỉ dưỡng nghỉ dưỡng sang trọng và hiện đại.

Điều kiện tự nhiên

Đảo chính nằm cách bờ phía nam phường Hùng Thắng (tức quốc lộ 18A) khoảng 2 km, phía Tây - Tây Nam núi Bài Thơ 8 km, diện tích 405,2 ha, liên tục thay đổi do lấn biển, đào vịnh. Địa hình đồi núi và bãi triều. Dải núi đất chạy dài ở phía đông, đỉnh Mom Diều cao 64m. Phường còn có hai hòn đảo nhỏ không có người ở là Hòn Nón và Hòn Trụi.

Tuần Châu có vị trí thuận lợi về đường thuỷ và cả đường bộ, là huyết mạch quan trọng kết nối tam giác tăng trưởng kinh tế, chương trình Hà Nội – Hải Phòng – Quảng Ninh. Giao thông đến Tuần Châu rất thuận tiện. Theo đường bộ, từ Hà Nội đến Tuần Châu chỉ mất khoảng 2 giờ, từ Móng Cái vào Tuần Châu chỉ mất khoảng 3 giờ. Về đường thuỷ thì có tuyến tàu cánh ngầm đi từ Móng Cái đến Hạ Long mất 2 giờ và từ Hải Phòng sang mất 1 giờ. Hiện nay đã có đường nhựa chạy thẳng từ đất liền ra đảo (trước đây dùng đò) và bến phà kết nối với đảo Cát Bà. Phà đi từ Bến phà Tuần Châu sang bến phà Gia Luận của đảo Cát Bà hết 45 phút. Từ Bến phà Gia Luận đi đến trung tâm đảo Cát Bà còn gần 20 km. Giờ Phà xuất phát tùy theo mùa.

Kinh tế xã hội

Toàn bộ dân cư trên đảo là người Kinh. Trước đây có 5 xóm: xóm Cát, xóm Đình, xóm Nam, xóm Đông và xóm Kèo. Hiện nay phường có 5 khu phố với 22 tổ dân.

Từ năm 1999 trở về trước, cơ sở vật chất trên đảo rất nghèo nàn và lạc hậu: không có điện lưới, không có nước sạch, đường xá chỉ là đường mòn và không có các phương tiện giao thông cơ giới. Tuần Châu lúc đó chỉ là một xã đảo nghèo thuộc thành phố Hạ Long, nhân dân chủ yếu sống bằng nghề chài lưới sử dụng các phương tiện đánh bắt rất thô sơ và làm ruộng. Đời sống văn hoá tinh thần của người dân vì thế rất thiếu thốn.

Vào năm 2002, một khu thăm quan mới được xây dựng trên đảo đã mang đến một diện mạo, dáng vẻ mới. Trong những năm gần đây, cơ sở hạ tầng của phường được đầu tư phát triển mạnh. 100% số hộ dân được dùng điện lưới quốc gia và dùng nước sinh hoạt đảm bảo tiêu chuẩn. 90% đường liên khu, đường tiểu mạch dân sinh được bê tông hóa. Một số công trình được đầu tư mới như: trụ sở UBND phường, trường học, trạm y tế phường.

Tuần Châu ngày nay còn được biết đến như một trung tâm hành trình quốc tế. khu nghỉ dưỡng quốc tế Tuần Châu gắn liền với ông Đào Hồng Tuyển và Công ty TNHH Âu Lạc. Cuộc thi hoa hậu Việt Nam 2004 được tổ chức tại đây. Đảo Tuần Châu đã nổi tiếng trong và ngoài nước và được coi là điểm đến không thể thiếu của các Chương trình với các công trình như:

• Câu lạc bộ cá heo, hải cẩu sư tử biển, trình diễn ca múa nhạc thời trang
• Rạp xiếc
• Câu lạc bộ biểu diễn cá sấu
• Bãi tắm nhân tạo dài hơn 4 km
• Khu ẩm thực Việt Nam phục vụ cùng lúc hơn 1000 thực khách
• Quần thể các cụm biệt thự, khách sạn đạt tiêu chuẩn 5 sao 200 phòng
• Khu vui chơi giải trí dưới nước gồm hoạt động như cano kéo dù, môtô trượt nước tốc độ cao
• Dịch vụ tham quan Vịnh Hạ Long bằng tàu trải nghiệm, bằng cano
• Dịch vụ tham quan Vịnh Hạ Long bằng máy bay trực thăng
• Dịch vụ vận chuyển khách tuyến Hà Nội-Hạ Long và tham quan Vịnh Hạ Long bằng Thủy phi cơ
• Công viên trình diễn nhạc nước, laser, chiếu phim trên màn nước lần đầu tiên có mặt tại Việt Nam
• Cảng du thuyền Ngọc Châu và Nam Tuần Châu

Lịch sử và tên gọi

Trên đảo có di tích thời đại đồ đá mới thuộc nền Văn hóa Hạ Long.

Thời Lê, trên đảo đặt tuần ti để kiểm soát và thu thuế thuyền bè nên gọi là Hòn Tuần. Chính quyền Pháp thuộc gọi tên là Ile Aux Cerfs (đảo Nai). Từ tháng 10/1945 đặt tên xã là Việt Thịnh. Tháng 5/1955 đổi tên là Tuần Châu vá sau đó tách khỏi Hoành Bồ nhập về thị xã Hồng Gai. Tên đảo Tuần Châu được ghép từ hai chữ lính tuần và tri châu vì trạm lính canh phòng do viên tri châu quản lý.

Do khí hậu mát mẻ và phong cảnh đẹp, từ những năm 60 trên đảo đã có một khu nhà nghỉ (nay là Khách sạn của Văn phòng Trung Ương Đảng). Chủ tịch Hồ Chí Minh từng đến đảo nghỉ dưỡng nhiều lần, lần đầu tiên là 13/9/1958. Ông đã cho rằng phải trồng nhiều cây trên đảo, xây dựng khu nghỉ ngơi chương trình để biến Tuần Châu thành Ngọc Châu.

Xã Tuần Châu được tặng thưởng huân chương Kháng chiến hạng nhất vào tháng 5/1971.

Đảo có đền Khe Ngổ thờ Thạch Vương và miếu Cây Đa thờ Chúa Thủy chưa rõ năm xây dựng.

Nguồn Wikipedia.